zondag 4 maart 2012
Op 31 maart hebben we – jij, ik, als je maar enigszins kunt – iets belangrijks te doen: deelnemen aan de antikapitalistische demonstratie die in het kader van een Europese Actiedag tegen Kapitalisme wordt gehouden. De demonstratie zal plaatsvinden in Utrecht, demonstranten verzamelen zich om 14.00 uur bij station Overvecht in Utrecht. Van daaruit een optocht, en ter afsluiting een manifestatie met muziek, informatiekraampjes en een open assemblee. De strekking blijkt uit de slotzinnen van de oproep: “We willen af van het kapitalisme en haar politieke instanties. Laten we samen werken voor een sociaal en vrij alternatief.” Ja, toch?
De actiedag op 31 maart – omgedoopt tot M31 – is een initiatief van een reeks anarchistische en aanverwante anti-autoritaire groeperingen, voornamelijk in Midden-Europa. Inmiddels doen er groepen mee in Duitsland, Oostenrijk, Denemarken, België, Italië, Spanje – de anarcho-syndicalistische organisatie CNT – en Griekenland. – onder meer Alpha Kappa oftewel Antiautoritaire Beweging, een niet onbelangrijke stroming in dat van antiautoritaire acties gonzende land. Op 4 maart sloot ook een groepering in Oekraïne zich aan. Hoe groot of klein de acties in al die landen worden, valt niet makkelijk te zeggen. Maar er rolt een balletje, dit wordt een Europa-wijde actiedag, niet alleen in voornemen, maar ook al in daadwerkelijke voorbereiding. Een drietal groeperingen in Nederland staan ook al op de website van de actiedag vermeld als ondersteunende organisaties: de anarchistische groepering de Vrije Bond, de Anarcho Syndicalistische Bond ASB en het Tilburgse actieplatform ‘voor autonomie, solidariteit en decentralisatie’ Weldaad. Er volgen er hopelijk nog meer, ook uit meer landen.
Wat zou de inzet kunnen zijn? Het soort organisaties dat tot nu toe meehelpt is doorgaans anarchistisch of van aanverwante r radicale signatuur. Dat doet vermoeden dat we het soort opkomst zien dat we op de 1-mei-demonstraties in Nijmegen 2010 en Utrecht 2011, en bijvoorbeeld op de Griekenland-Is-Overal-demonstratie van juli 2010, of de antikapitalisme-demonstratie van januari 2011 in Tilburg, zagen. Honderdvijftig tot tweehonderd mensen, voor een flink deel met de uitstraling en symbooltaal die we kennen vanuit de linksradicale en anarchistische actiemilieus. Als dat gebeurt, dan is dat al uitstekend. Gezien de klopppartij die de ME zij aan zij met brute arrestatieteams op 1 mei vorig jaar op ons loslieten, is het nodig dat we ons als anarchisten en soortgelijke revolutionairen en radicalen openlijk op straat blijven vertonen mét ons geluid. Er is geen enkele reden om daar geringschattend over te doen. Dat is één.
Maar er zit meer in, véél meer. Natuurlijk is het aannemelijk dat ook linkse groepen vanuit andere stromingen meedoen. Dat de IS er bijvoorbeeld is, in vol ornaat zoals we die organisatie kennen, is op zo’n dag niet meer dan logisch. Het maakt de uitstraling en de opkomst op de actie alweer groter en meer divers, en is in die zin prima. Ik hoop op enthousiaste deelname van Doorbraak. Maar de grote klapper kan de actie op een andere manier maken. Niet door het toevoegen van nog wat andere kleine linkse groepen, maar door het bereiken en motiveren van grotere groepen mensen, vér buiten de linkse actiewereld. Juist in deze late winter en vroege lente openen zich daartoe geweldige mogelijkheden. Ik noem er een paar.
Er is allereerst Occupy, die beweging die vooral boos is op de financiële sector, de banken, maar die met haar tentenkampen en andere activiteiten een zeer brede verontwaardiging van de intussen bijna spreekwoordelijke 99 procent tegen de 1 procent in de top van deze maatschappij zichtbaar heeft gemaakt. Weliswaar zijn veel van de actiekampen weg, maar bijbehorende groepen en netwerken zijn nog steeds actief, met het organiseren van lezingen maar ook met het deelnemen aan allerhande acties. Veel van de deelnemers komen niet uit de traditionele actiewereld maar hebben hele andere achtergronden, zijn soms ook pas voor het eerst in actie. Voorzien van de meest uiteenlopende, lang niet altijd vruchtbare en vaak onderling ook strijdige ideeën, staan Occupyers vaak toch verrassend open voor een hard en helder antikapitalistisch geluid. Er zijn al tekenen dat de oproep voor 31 maart in die kringen hier en daar goed wordt ontvangen. Dat opent al een weg naar een veel bredere en gevarieerder opkomst op de demonstratie.
Minstens zo belangrijk voor die opkomst kan de sterk toegenomen spanning tussen arbeiders en ondernemer worden, en die tussen arbeiders en regering. Alleen al komende dinsdag bijvoorbeeld zijn er twee belangrijke acties. Docenten gaan die dag staken, en op een bijeenkomst van actievoerende leraren in Amsterdam worden ettelijke tienduizenden mensen verwacht. Tegelijk is er in Den Haag een manifestatie van personeelsleden in de thuiszorg, waar volgens de betreffende vakbond 500 deelnemers te verwachten zijn. Later in de maand zou er wel eens meer op gang kunnen komen. Bij Vopak zijn onderhandelingen over een nieuwe CAO vastgelopen en verwachten vakbonden actie. Ik noem maar iets.
Ja, en dan zijn er de schoonmakers! Die staken, georganiseerd via de Vakbond voor Schoonmakers waarvan de website veel informatie bevat, nu al twee maanden, hebben een aantal demonstraties gehouden waaraan herhaaldelijk rond 1500 tot 2000 mensen deelnamen. Vorige week hielden ze samen met studenten en mensen van diverse radicale groepen een grote sit-in/ bezettingsactie in een universiteitsgebouw op de Uithof in Utrecht. Zaterdag 3 maart hielden ook in Nijmegen schoonmakers een bezettingsactie, deze keer in een sportgebouw van de universiteit in die stad. Actievormen waarin staken, demonstreren en het bezetten van gebouwen worden verbonden, plus het bouwen van bruggen tussen stakende schoonmakers en tegen onderwijsbezuinigingen agerende studenten, getuigen van een zéér vrolijkmakende opstandigheid.
Nu is een stakende docent, thuiszorger of schoonmaker daarmee nog niet automatisch principieel antikapitalist. Maar onder al deze groepen lopen mensen rond die iets voelen knagen, die best weten dat de narigheid waar zij tegen strijden, iets te maken heeft met het soort maatschappij waarin hun baas over hun ruggen regeert en profiteert. Een onderhuids antikapitalisme is wel degelijk merkbaar onder veel van zulke mensen. En juist waar ze samen met collega’s in actie komen, zullen een aantal van hen open staan voor een expliciet antikapitalistische oproep. Als antikapitalisten dan ook op stakende schoonmakers en docenten, betogende thuiswerkers en straks wellicht ook actievoerende Vopak-personeelsleden en anderen afstappen, voorzien van solidaire houding én van een stapel pamfletten voor de demonstratie van 31 maart, dan valt dat waarschijnlijk bij een aantal van hen in goede aarde. Dáár zitten dan ook potentiële deelnemers aan de demonstratie, en dat potentieel kunnen we helpen om realiteit te worden.
Al met al is het dus denkbaar dat we een substantieel grotere en meer veelvormige demonstratie krijgen op 31 maart 2012 dan op de eerdergenoemde antikapitalistische demonstraties. Dat is van groot belang. Samen demonstreren geeft mensen enig gevoel van kracht. De ontmoeting tussen mensen van diverse achtergronden, uit diverse bedrijfstakken en uit allerlei steden, versterkt ook horizontale banden tussen mensen, banden van solidariteit en communicatie die bij vervolg-acties, en bij de ondersteuning van elkaars strijd, erg nuttig kunnen zijn. De demonstratie kan zo het verzet op allerlei fronten helpen versterken, en inhoudelijk vanwege de expliciet antikapitalistische boodschap ook voor aanscherping zorgen. Op de open assemblee na afloop kan al samen hardop nagedacht worden over volgende zetten in ons spel om de kapitalisten en de staat schaakmat te zetten en hun koning van het schaakbord te helpen schoppen. Ik noem alvast een datum voor zo’n volgende zet: Eén Mei!
Er is dus, alles bijeen genomen, veel reden om het 31-maart-initiatief met groot enthousiasme te verwelkomen en er stevige ondersteuning en publiciteit aan te geven. Er zijn nog zevenentwintig dagen te gaan voor het 31 maart is. Laten we die dagen goed gebruiken, laten we zorgen dat het op 31 maart tjokvol zeer gemotiveerde mensen staat bij station Overvecht in Utrecht, klaar om aan een goede demonstratie te beginnen. Daar, zo hoop ik vurig, vinden we elkaar.
De website van de Europese Actiedag tegen Kapitalisme: http://march31.net/ De website heeft ook een Nederlandstalige rubriek, waar je aankondigingen over bijvoorbeeld informatieavonden vindt, plus hoe je aan promotiemateriaal kunt komen. Die vind je op http://march31.net/nl/
Rooieravotr 