Wel wel, wat een dag! Twee Eén-mei-demonstraties waar ik aan deelnam. Eerst Nijmegen: “Vier met ons 1 mei – Antikapitalistische demonstratie voor een radicaal andere samenleving“. Daarna naar het SP-initiatief “dag van de Arbeid in Breda”. Meteen maar wat erover vertellen. Ik kies er bewust voor op níét eerst Indymedia en dagbladen te checken, of het NOS-journaal te bekijken. Wat je leest zijn de ervaringen van één deelnemer, aangevuld met wat gesprekken ter plekke. Volgens mij is daar in dit geval het nuttigst. Een breder beeld vormen kan altijd nog, maar ook daarvoor zijn primaire indrukken, met incompleetheid – ik heb een stuk demonstratie in Nijmegen gemist bijvoorbeeld – en gebrek aan overzicht, een niet onbeduidend bestanddeel.
Eerst Nijmegen. Dat was een intitiatief uit vooral het anarchistische deel van de actiebeweging, en dat was zicht- en merkbaar ook. Het gaf de demonstratie van het begin af een rebelse toonzetting die ik graag mag. Tegelijk was er ook wel een incrowd-gevoel die ik voor een verdere groei, juist ook van dít deel van de beweging, een beperking vind.
Ik schat dat er tegen de 200 mensen waren. Anarchisten dus met name, met rood-zwarte vlaggen en mooie spandoeken. Eentje van het gloednieuwe Anarchistich Kollektief – Utrecht, eentje van de Anarchistische Groep Nijmegen. Verder een groepje Autonome Antifa uit Twente. Doorbraak – geen specifiek anarchistische groep, maar wel een groep waarin libertaire inspiratie duidelijk merkbaar is – was er en organiseerde mee. Tot mijn plezier – juist vanwege de verdere samenstelling van de actie – zag ik ook een handvol zichtbare SP-ers met de bekende hesjes en dergelijke.
De actie werd geopend met twee toespraken, waaronder één van – als ik het goed opgvangen heb – iemand van Doorbraak. Die gaf een enthousiast, maar wel wat lang betoog, met terecht nogal wat schoonmaakactie erin verwerkt. daarna lopen, een op het eerste gzicht merkwaardige route, wég uit de binnenstad, via een brug over het spoor, een woonwijk in. Snel werd duidelijk waar dit op sloeg. We bezochten de binnenplaats van een plaatselijk autonoom centrum in oprichting, met een weggeefwinkel. Een toespraak om het idee – een alternatief stk maatschappij in zelfbeheer opgebouwd door mensen samen – uiteen te zetten. Daarna verder de woonwijk in, waar een praatje werd gehouden over de afbraak van sociale woningbouw, de noodzaak van kraken en van samenwerking tssen allerlei groepen bewoners en woningzoekenden aan de onderkant. een derde betoog volgde bij en in een tunnel onder het spoor nodig, door iemand diede Dolle Mollies, een anarcha-feministische groepering, aan haar mede-demonstranten indroduceerde. Intussen werd die tunnel vakbekwaam met leuzen versierd. Ik vond trouwens over het geheel genomen deze wijze van inhoudelijkheid een groot pluspunt van de demonstratie. Dingen werden helder en tegelijk strijdbaar uitgelegd. En het was méér dan de gangbare peptalk.
Intussen was ook de spanning aan het stijgen. Politie was vanaf het begin nadrukkelijk, nu en dan opdringerig, aanwezig. In de tunnel weerklonk opeens de leus “Stillen uit de demo!”. Blijkbaar was er minimaal één stille, een agent in burger dus, tussen de demonstranten herken. Die lui zijn ook erg makkelijk te spotten als je weet waar je op moet letten. Blijkbaar had het roepen succes, want even later werklonk er gejuich en ging de betoging verder.
Op het kruispunt waar we toen aankwamen maakte een politielinie duidelijk dat we niet rechsaf mochten. We gingen rechtdoor, en rechts voor ons ging een groep toch met spandoek en al, voor een gebouw langs, naar rechts. Dat vond de politie niet goed, en gezeten te paard lieten agenten hun wapenstokken hard neerdalen op betogers die, slechts door spandoek beschermd, het terrein niet onmiddellijk prijsgaven. Wat ik ook van tactische keuzes denk, op die paarden zat aangeklede bewapende lafheid, achter het spandoek stond vleesgeworden moed. Dat dát even dudelij is, voor ik meer kritische noten ga plaatsen. Er moet trouwens bij worden vermeld dat vanuit de organisatie van de actie via de megfoon nadrukkelijk en herhaaldelijk werd geroepen “laat je niet provoceren”.
Even later vlogen er dus inderdaad voorwerpen. Richting politie, ook richting gebouw. Wat bleek het geval? Dat gebouw was een vestiging van Adecco, een uitzendbedrijf dat personeel wert voor illegalendetentie, oftewel voor het bewaken van ensen wiens misdaad bestaat uit het niet hebben van geldige verblijfspapieren. Al eerder in dedemonstratie waren enkele van de leuzen: “Geen man, geen vrouw, geen mens is illegaal!” en “Geen grenzen, geen naties, stop deportaties”. Enige waardering voor het werven van personeel dat juist mensen vasthoudt voor eventuele deportatie s onder de demonstanten niet te bespeuren, en deze afkeer van Adecco was en is volkomen terecht. Er zijn al langere tijd kleine acties bij vestigingen het bedrijf trouwens. En nu mochten ruiten van de vestiging er dus aan geloven. Ik heb daar op zichzelf geen problemen mee. In een wereld waar het opsluiten van weerloze mensen blijkbaar legaal is, en zelfs beloond wordt, is het beschadigen van een gebouw waarin lui hun medeplichtigheid aan zulke wanpraktijken organiseren geen wandaad maar een daad van verzet en solidariteit. Daar komt echter een fors ‘maaar!’ achteraan.
Dat ‘maar’ betreft de tactiek. Een actie als deze, het beschadigen van een gebouw – heeft pas zin als die uitgelegd wordt, niet aleen aan de demonstranten zelf maar vooral ook aan omstanders, media, mensen die ’s avonds het nieuws zien en denken ‘tjongejonge moest dit nou?’ Toe het bezig was had ik zelf niet eens meteen in de gaten dat het een Adeco-vestiging was, een mede-demonstrante wees me erop, en toen begreep ik op zijn minst het punt. Misschien dat sommige actievoerders denken dat een steen door de ruit van Adecco zichzelf uitlegt, dat het doel ervan vanzelf spreekt. Dat lijkt me een ernstige misvatting, de informatie over Adecco is bij lang niet iedereen (ik vermoed bij vrijwel niemand) bekend. Dat is tactisch probleem nummer één.
Het was intussen wel degelijk de politie die van een incident een rel probeerde te maken. immers: als men écht zoveel zorg had om dat Adecco-gebouw had de potielinie daar vóór gestaan. Nu stond de politie zodang opgesteld dat je bij het gebouw kon komen, maar dicht genoeg bij om snel en hard in te grijpen als ook maar een enkele acievoerder haar of zijn kans rook en benutte tegen dat vermaledijde object. De hele gang van zaken had trekken van een provocatie van politiekant, van uitlokking.
Tactisch probleem nummer twee is de relatie tussen enkele actievoerders die de ruiten in gooiden, dat misschien wel en misschien ook wel niet al van plan waren enerzijds, en de rest van de demonstratie anderzijds. De paar kapotte ruiten verschaften de autoriteiten precies het excuus om de ME in te zetten, een charge uit te voeren, en de demonstatie vervolgens in te sluiten met rijen politiemensen en de demonstratie onder zware politiedruk naar het station te laten lopen, waar demonstranten te horen kregen dat de de hal in moesten en de stad niet meer in mochten. Dat was en is een schandalige inbreuk op ons demonstratierecht, en het is de politie die ervoor koos op het incident bij Adecco aan te grijpen, te misbruiken, om de demonstranten het leven zuur te maken.
Geen enkel ‘begrip’ daarvoor van mij kant. Maar wél de opmerking dat het niet slim is om de politie zo ’n voorwendsel te geven. Daar komt bij dat dat, als je de consequenties kent – we wéten hoe politieautoriteiten dit soort indicidenten aan grijoen om linkse demonstraties hardhandig aan te pakken – je ook naar de demonstranten toe mee verantwoordelijk bent voor de risicos die je neemt met de hele demonstratie. Ik vind het op zich niet erg om in een rel te belanden voor de goede zaak. Ik vind dat er in Nederland eerder te weinig dat te veel rellen plaatsvinden. En als de ME eenmaal op gang is dan maakt het me ook niet meer uit hoe het precies begon, en of alles wat aan onze kant gebeurde nu handig was of niet. dan is het gewoon: zij tegen ons, een kant kiezen, solidariteit, en vervolgens kijken hoe je én effectief actie blijft voeren én er zo ongedeerd mogelijk weer uit komt.
Maar als ik in een rel beland, mede vanwege een tatische keus waar ik niet in word gekend, waar ik niet van te voren over na kan denken: wil ik dit of wil ik dit niet? – dan voel ik me gemanipuleerd. Door mede-demonstranten. Dit mechanisme – een tactische keus van enkele demonstranten, die vervolgens voorspelbare gevolgen heeft voor de héle demonstratie – is in essentie autoritair: andere mensen, een minderhid ook nog, beslissen voor mij, zonder mij er in te kennen. Juist voor anarchisten, voor anti-autoritairen bij uitstek, zou de verwerpelijkheid hiervan eens duidelijk moeten zijn.Zoals gezegd greep de politie het kleine incident aan voor groot machtsvertoon. Politie tepaard die tegen mensen aan reed, wapenstokken tegen mensen, een chaotisch moment van hilariteit toen een olitiepaard aan de berijder ontsnapte en weggaloppeerde (het is ook nog eens dierenmishandeling, op een paard te gaan zitten om vervolgens tegen mensen aan te gaan rijden en ze te slaan).
Daarna de waarschuwing van de polite: wilt u hier weggaan, anders gebruiken we geweld. langzaam liepen we verder, gevolgd door ME – die vervolgens ging rennen. Charge dus. dat duurde eventjes, en bedaarde weer, mar de ME had de groep – althans een deel ervan, een groep met spandoek was losgeraakt van de rest – al voor tweederde ingesloten.
Bij het Plein 1944 waar de demonstratie weer even halt hield, besloot ik, met tegnzin, de groep te verlaten. Ik moest ook nog naar Breda, muziek maken bij, inderdaad, een Een-mei-manifestatie/ demonstratie, en de tijd begon te dringen. Ik miste een trein, werd vervolgens gebeld dat de demonstratie het station naderde, helemaal ingesloten door ME. Ik weer naarbuiten, en ja hoor. politie om de groep heen. Ik stond dus achter die politielijjn, enkele aenten begonnen mij en anderen die daar stonden ruw weg te jagen. Uiteindelijk kwam de groep de stationshal in, waar nog even leuen geroepen werden.
Toen snel de volgende trein proberen te halen, maar het werd de trein daarná pas. Ik kwam dus een uur te laat in breda, precies het uur waarin gepland was dat ik wat strijdlustie liedjes ten gehore zou rengen als warming up. Strijdlust had ik voldoende, maar ja, de tijd… gebeld rchting breda dat ik te laat kwam, weinig aan te doen.
Eenmaal in Breda kon ik een flink stuk toespraak meepikken van een kandidaat-Kamerlid van de SP. Die SP was ook de groep die het Eén-mei-gebeuren op poten had gezet en mij als muziekmaker had uitgenodigd. De demonstratie zelf was klein – veertig mensen of zo, minder dan vorig jaar – maar wel redelijk divers. De vaste groep SP-ers, deels bekenden en leuke mensen ook – was er. Ik zag enkele NCPN-ers, twee mensen van Offensief met krant. ook liepn er twee jonge mensen met een geschilderd spandoek waar in lichtrode letters stond “kapitalisme sluit ook jou uit”, met een omcircelde rode A, het bekende anarchistenteken. Een van hen droeg ook een piratenvlag.
Wel een grappig contrast. Op de anarchistisch ingestelde demonstratie in Nijmegen een kleine handvol SP-ers. Op de SP-actie in breda een kleine handvol anarchisten, kennelijk. Goed om te zien wel dat in breda de banden tussen heel diverse segmenten van links goed genoeg zijn voor een gezamenlijke en wel degelijk aansprekende actie.
Oer de demonstraie zelf valt niet zo heel veel spannends te melden. We zongen, “1,2,3,4,5,6,7, waar is onze poen gebleven? Hij is niet ier, hij is niet daar. Allemaal naar Wassenaar!” en “laat de rijken de crisis betalen”, trouwens ook de leus van de actie. We riepen dingen als A, Anti, Anticapitalista en ook Eén Mei Vrij. Bij het beginpunt teruggekomen was het een kwestie van napraten en soep eten. Ik kon toch nog een andvol liedjes ten gehoren renegn, en daarna was er nog een kleinschalige party met DJ en consumptiebonnen in een zaaltje boven een cafe.. genoeglijke afsluiting, mmaar ik ben niet lang gebleven want ik was op en wilde naar huis – na een lange en uiteindelijk zeer waardevolle dag die ik niet had willen missen. Zometeen maar eens de media onder ogen nemen over wat er zoal heeft plaatsgevonden op deze Eerste Mei.
Geplaatst door peterstorm 
Rooieravotr 