Noord-Korea deed maandag een stevige kernproef. Kort daarop vuurde het militaire apparaat van het land ook nog enkele korte afstandsraketten af. Onmiddellijk ontstak de ‘internationale gemeenschap ‘- die verzameling staten die doorgaans over alles ruzie maken – eensgezind in grote woede. Een veroordeling in de VN-Veiligheidsraad volgde snel.
De woede van de diverse grote mogendheden en hun plaatselijke filialen is doordrenkt van hypocrisie. De woede van veel bewóners van sommige van die landen heeft echter elementen van oprechte verontrusting. Laten we eens met dat tweede beginnen.
Natuurlijk schikken mensen in Zuid-Korea van een kernproef van hun noordelijke rivaal. De twee staten voerden in 1950-1953 een bloedige oorlog, en staan sindsdien nog steeds, tot de tanden bewapend, lijnrecht tegenover elkaar. Als het ooit weer tot een gewapend conflict komt, ligt Zuid-Korea in de vuurlinie, en het idee dat ín zo’n conflict een enkele kernbom wordt gebruikt is beangstigend.
Ook de angst in Japan is niet zo vreemd. Dat land ligt niet zo ver weg, een Noordkoreaanse raket is al eens in een mooie boog over Japan heen geschoten. Bovendien in Japan het enige land dat ooit twee van haar steden door atoombommen in de as gelegd heeft zien worden. Het bewustzijn van de verschrikking van een kernoorlog is daardoor onder veel mensen in Japan erg springlevend. Dat regeringen in de twee landen profiteren van dit soort angst, voor politiek gewin – om aandacht van corruptie of van de economische crisis af te leiden – doet aan de reden van die angst zelf niets af.
Maar de woede van de VS, van Groot-Brittannië, van andere grote mogendheden ademt huichelachtigheid. De Socialist Worker (UK) zegt dat zeer terecht, en legt het kort uit. De VS heeft zelf immense hoeveelheden kernwapens. Hetzelfde geldt voor Groot-Brittannië. Dat land is bezig met modernisering van zijn eigen met kernwapens uitgeruste Trident-onderzeeeërs. Beide landen zijn niet in de morele positie om Noord-Korea te verwijten dat het óók een kernwapen wil. De VS is ook nog eens het enige land dat ze ooit daadwerkelijk heeft gebruikt – tegen die twee Japanse steden, Nagasaki en Hiroshima.
Ook de woede van Frankrijk, Rusland en nu ook een beetje China is hypocriet, al die landen hebben zelf kernwapens. De afwijzing van Noord-Korea als nieuwe kernmogendheid is voor hen simpelweg het in standhouden van het voorrecht van de club die deze wapens al heeft. Noord-Korea mag gewoon niet bij die elite-club behoren, daar komt het op neer.
Wie zegt dat Noord-Koreoa maar oncontroleerbaar haar gang gaat, terwijl de grote kernmachten tenminste afspraken tegen verdere verspreiding (proliferatie) hebbeb gemaakt in een Non-Proliferatieverdrag, vergeet een kleinigheid. Noord-Korea is niet het enige land dat buiten die verdragsstructuur een kernmacht is geworden. Israël deed, aanvankelijk met Franse steun, later vooral met Amerikaanse rugdekking, hetzelfde.
En Israël heeft de ene na de andere aanvalsoorlog gelanceerd om haar macht uit te breiden, en ontpopt zich keer op keer als een buitengewooon agressieve mogendheid. Hetzelfde kan met geen mogelijkheid beweerd worden van Noord-Korea. Het regime van dit land onderdrukt haar bevolking, en dat is erg genoeg. Maar het idee dat het land her en der aan het veroveren slaat, is absurd. Hoe gevaarlijk een kernwapen in Noord-Koreaanse handen ook is, hetzelfde kernwapen in Israëlische handen is veel gevaarlijker. Maar van Israël accepteren de mogendheiden het kernwapenbezit. Alleen aldaarom valt de afwijzing door grote mogendheden van de Noordkoreaanse kern-ambitie niet bijzonder serieus te nemen.
Hier en daar zien we ook lachwekkende elementen in de bezorgdheid over Noord-Korea’s militaire machtsvertoon. Zo kregen we al eens te horen dat Noord-Korea een raket heeft afgeschoten die wellicht de Amerikaanse staat Alaska – een uithoek van de VS, op de step van Siberië en helemaal niet zo ver van Korea – zou kunnen raken. O Jee! Het Kwetsbare Amerika Bedreigd door het Machtige Noord-Korea!
Het klinkt misschien eng. Tot je bedenkt dat er geen stad, dorpje je of wat voor uithoek dan ook van Noord-Korea is die niet 24 uur per dag geraakt kan worden met een Amerikaanse atoombom of kernraket. Lange-afstands-raketten in de VS zelf, een militaire basis in Okinawa(bij Japan), een rond Korea varende vloot van Amerikaamse oorlogsschepen, plus wereldwijd rondvliegende bommenwerpers met de kernwapens paraat, staan daarvoor garant. De bedreiging van de VS door Noord-Korea is opgeklopte hype; de bedreiging van Noord-Korea door de VS is al sinds 1953 dagelijke realiteit.
De angst voor het Noordkoreaanse kernwapen is sterker opgeblazen dan die anderhalve kernlading zelf; de panische afwijzing ervan huichelarij in topvorm. Dat wil helemáál niet zeggen dat er geen échte redenen tot zorg zijn rond Noord-Korea ’s nucleaire ambities.
In de eerste plaats bestaat er niet zoiets als een aanvaardbaar kernwapen. Atoomwapens zijn, wie ze ook gebruikt, een misdaad tegen de menselijkheid, tegen de toekomst van een leefbare planeet. Het maken van die dingen is een stap richting gebruik en is dan alleen al daarom verwerpelijk. Obama, Gordon Brown en hoe de machthebbers maar mogen heten, zijn ongeloofwaardig in hun afwijzing, omdat ze zelf aan het kernwapen verslaafd zijn. Het zijn alcoholisten die cocainesnuivers iets verwijten. Maar gewone mensen, waar ze ook wonen, hébben geen kenrwapens, en voelen zich bedreigd door het bestaan ervan. Dat er wéér een land zich van kernwapens voorziet, jaagt mensen angst aan. Díe angst, en de afwijzing die dááruit voortvloeit, is terécht.
Het Noord-Koreaanse kernwapen is bovendien ook nog eens diefstal. Slachtoffers van deze diefstal is de bevolking van het al straatarme land. Arbeiders en boeren in het land die voor een mager inkomen keihard moeten werden, zien de vruchten van hun werk verdwijnen in een gigantisch militair apparaat en nu dus ook in peperdure atoombommen. De prioriteit die de top van het land geeft aan militaire macht en nucleaire capaciteit, gaat ten koste van het levenspeil van de meerderheid van de bevolking. Het is een asociale prioriteit.
Wat drijft de Noordkoreaanse leiders deze kant op? Waarom kernwapens, en waarom juist nu deze stap? Er is al vele jaren een conflict rond het nucleaire potentieel van Noord-Korea tussen het land en de meeste grote mogendheiden (de VS voorop; China hield zich doorgaans wat meer afzijdig in het conflict). Noord-Korea bouwde een nucleair potentieel; deVS en andere staten isoleerden het land steeds verder. Af en toe waren er onderhandelingen waarbij de VW economische steun (m.n.rond energievoorziening) beloofde als Noord-Korea afzag van het streven naar kernwapens. Soms kwamen die onderhandelingen een eind, en in juni vorig jaar blies Noord-Korea een bij een kerncentrale behorende koeltoren op, om te laten zien dat het land het meende.
Maar terwijl dit gaande was, ging de Westerse politiek van isolatie en druk door. De vorige president Bush zetten Noord-Korea op zijn fameuze lijstje van de As van het Kwaad. Het land stond op de lijst van terrorisme-steunende landen waar het pas kort geleden is afgehaald. Er is een verleden waarin Noord-Korea 3 jaar lang is platgebombardeerd, en de tientallen jaren erop met een Westerse boycot is geconfronteerd. Er is ook het feit dat Noord-Korea er met het wegvallen van de Sovjetunie en het veranderen van China van een Stalinistische in een neoliberale dictatuur steeds meer alleen voor stond. En er is het sowieso Stalinistische en extreem-nationalistische karakter van het bewind. Dat dit bewind in tijden van groeiend islolement koos voor eigen machts- en dreigmiddelen tegen een als boze buitenwereld ervaren omgeving, is niet onlogisch.
Het land had bovendien in Irak gezien hoe het afloopt als je olie hebt, maar geen massavernietigingswapens, al wordt je daarvan beschuldigd: je wordt binnengevallen en bezet. Dan kun je maar beter zorgen dat je wél massavernietigingswapens hebt. Daar was het land dan ook mee bezig, en daar gaat het kennelijk mee door.
Maar er ligt aan de huidige kernproef en wat eromheen gebeurt nog meer ten grondslag. Aanvankelijk overheerste het gevoel dat Noord-Korea met de kernproef de VS aanleiding wilde geven om iets inschikkelijker te onderhandelen. Zo van: als jullie dit echt niet willen, wees dan tegemoetkomend met olieleveranties, economische steun en het opheffen van ons isolement. Dat er meteen ook raket-proeven op volgden, geeft echter de indruk dat er meer aan de hand is. Het lijkt er wel degelijk op dat Noord-Korea daadwerkelijk een kernmogendheid wil zijn, en dat het haar kernbom als méér ziet dan als ruil-en onderhandelingsobject. En het land wil als kernmacht erkénd worden ook.
De keus daaarvoor, en vooral ook de timing, heeft vooral ook met interne verhoudingen te maken. De leider, Kim Young-Il, had onlangs ernstige gezondheidsproblemen. Er wordt nagedacht over zijn opvolging, waarvoor een zoon wordt klaargestoomd. Het Noord-Koreaanse stalinisme is immers, zoals ze weten, een familiebedrijf sinds de vader van de huidige Kim, de Grote Leider Kim Il-Sung, de tent runde. In die opvolging is de steun van de militairen onmisbaar. Groen licht voor militaire opbouw, inclusief kernwapen, zou in deze theorie een middel zijn om de familie en de mensen eromheen van deze steun te voorzien. Tegelijk zou de kernproef als een middel gezien kunnen worden om de steun onder de bevolking voor het bewind te verstevigen. Nationale grootheid, onderbouwd door imposant machtsvertoon en bommen, zou welliswaar niet de magen vullen maar wel de harten kunnen doen zwellen van nationale trots.
Als dit soort analyses hout snijden – en het valt niet mee om in de binnenkant van het bewind te kijken – dan is er voor de huidige internationale paniek weinig tot geen reden. Sterker: de felle reacties spelen alleen maar diegenen in Noord-Korea in de kaart die voor een harde lijn kiezen: ‘Zie je wel!We worden door iedereen bedreigd! Alleen onze bom kan ons redden!’ En zo kan, wat feitelijk een product is van binnenlande machtspolitiek, makkelijk uit de hand te lopen tot een wel degelijk doodeng internationaal conflict.
Ook ik hield heel even mijn adem in toen ik las dat Noord-Korea “zich niet gebonden” acht aan de wapenstilstand (zoals die sinds 1953 van kracht is). Daarmee reageert het land op de stap van Zuid-Korea om deel te nemen aan een door de VS geleid initiatief ter bestrijding van de verbreiding van massavernietigingswapens. Noord-Korea noemt die stap “een oorlogsverklaring”. Dat mogen we een overdrijving vinden, maar wie bedenkt dat het bestrijden van massavernietigingswapen de dekmantel was voor de aanvalsoorlog van de VS tegen Irak, zal de Noordkoreaanse houding niet als volstrekt omnzinnig van tafel kunnen vegen.
Nee, ik denk niet dat Noord-Korea haar machtsvertoon en haar stevige taal gaat omzetten in daadwerkelijke militaire actie. Het land weet ook dat het Amerikaanse antwoord allesvernietigend zou zijn, en Noord-Korea wordt geleid door calculerende machtspolitici, niet door suicidale gekken. Maar met de oplopende spanning is een incident gauw ontstaan, en een nerveuze reactie daarop kan tot een onbeheersbare escalatie leiden met akelige gevolgen.
Wie de vrede in die regio wil helpen bewaren moet dan ook eisen dat in reactie op Noord-Korea’s heilloze stap de schille toon en de dreigende houding die Westerse, en nu ook Chinese leiders, hebben ingenomen, wordt lósgelaten. Die toon en die houding maken immers het gevaar groter dan het is. Een rustige afwijzing van Noord-Korea’s stappen, gecombineerd met een onwrikbaar en actief nee tegen kernwapens véél dichter bij huis (ze staan vrijwel zeker in Volkel, Noord-Brabant!) is veel meer op zijn plek.
Geplaatst door peterstorm 
Rooieravotr 