De confrontatie in Frankrijk tussen enerzijds de regering die de pensioenleeftijd wil verhogen, en anderzijds arbeiders en jongeren die zich daartegen keren, groeit. Deze week zou wel eens beslissend kunnen worden, voor dat regeringsvoornemen voor een hogere pensioenleeftijd en voor de strijd ertegen. Sarkozy heeft nog eens duidelijk gemaakt dat die verhoging er komt. Stakingen, demonstraties en blokkades van allei groepen boze mensen zorgen voor een groeiende druk vanuit de bevolking tegen dat kwalijke voornemen.
We hebben intussen te maken met: een 48-uursstaking bij een kerncentrale; 1800 bebnzinestations zonder benzine, wegens bliokkades van raffinaderijen; vrachtwewagenchauffeurs in acties, met langzaam-aan-acties en deg rgelijke op de wegen; staklingen op het spoor, met uitval van de helft van de treinen; scholierenprotesten, met bijna 300 bezette scholen, en confrontaties op enkele plakken, waarbij de poltie traangas gebruikte. Dat is allemaal te vinden in hetzelfde Volkskrant-stuk dat melding maakte van Sarkozi’s houding.
Het gaat intussen dus niet langer enkel om steeds weer een ééndags-actie – al zijn die keer op keer ook indrukwekkend. Groepen arbeiders houden zelf bijeenkomsten waarin ze van dag tot dag besluiten of ze verder staken. Op deze manier beginnen stakingen van onbepaalde duur op gang te komen. Soms gaat het hier om openbare vergaderingen van leden van diverse vakbonden; maar er zijn ook openbare actiebijeenkomsten buiten die bonden om. Libcom heeft informatieve berichtgeving – met een wel iets te positieve titel, van een werkelijke algemene staking is vooralsnog geen sprake – , waarbij vooral ook in de commentaren veel belangwekkends te vinden is, over bijeenkomsten van arbeiders, acties van scholieren, en ook politiegeweld.
Arbeiders zijn duidelijk bezig de strijd zelf in handen te nemen, en niet te wachten op vakbondsbestuurders met hun neiging om de druk van actiedagen te benutten, niet om de pensioenleeftijdverhoging wég te staken, maar om een compromis met de regering te bereiken en hun gezicht als onderhyandelingspartner met de regering een beetje te redden. Dat die officiële vakbondsopstelling geen recht doet aan de werkelijke belangen van arebviders, wordt steeds meer van die arbeiders in de praktijk duidelijk. Dat is een bemoedigende ontwikkeling.
Ook bemoedigend is de grote steun die acties onder de bevolking hebben. Jorge Martin heeft, in een artikel op de trotskistische website In Defense of Marxism, wat cijfers verzameld. Voor de landelijke actiedag die er aankomt, op 19 oktober, spreekt 71 procent van de bevolking, 76 procent van de arbeiders in de particuliere sector, en 89 procent van arbeiders in openbare dienst, steun uit. En 54 ptrocent van de bevolking steunt het idee dat vakbonden het soort stakingsactie – niet helemaal een algemene staking, maar wel wekenlange stakingen in openbaar vervoer en andere openbare diensten – te houden waarmee in 1995 al eens een rechtse regering die aan het bezuinigen was geslagen, een nederlaag werd toegebracht.
De regering praat stoer, zoals uit de onverzettelijke toon van Sarkozy blijkt. Maar de protestacties beginnen de autoriteiten al tot noodmaatregelen aan te zetten. De NRC bericht dat Brice Hortefeux, minister van binnenlandse zaken, een crisisteam voor de brandstofvoorziening in het leven heeft geroepen. Meerdere ministeries werken daarin samen. Zoiets doen gezagsdragers niet als ze zich geen zorgen maken, als er geen crisissituatie is. De acties, kortom, hebben al stevig effect.
De komende dagen zullen veel duidelijk maken. Morgen dus wederom een actiedag: beide kanten in het conflict zullen met grote spanning kijken of de deelnemersaantallen groeien, en hoe het gaat met de actieve deelname in diverse sectoren van economie en maatschappij. De BBC gaf een lijstje van de eerdere actiedagen, met deelnemerscijfers volgens politie en volgens vakbonden. Dit zijn die data en cijfers (eerst de politiecijfers, daarna die van vakbondskant): 7 september: 1,2 miljoen ; 2,7 miljoen; 23 september: 997.000 ; 3 miljoen; 2 oktober: 899.000; 3 miljoen; 12 oktober: 1,2 miljoen ; 3,5 miljoen; 16 oktober: 825.00; 2,5 tot 3 miloen. Interessant is ook de geografische verspreiding van de acties. Le Monde kwam met een kaartje van Frankrijk, doorgelinkt door de NRC, met locaties en deelnemerscijfers van de diverse actiedagen per locatie. Daar is te zien dat er niet alleen in Parijs grote acties waren, maar bijvoorbeeld ook in Bordeaux, Toulouse en Marseille.
Het lijstje is interessant. Het laat zien dat de deelname hoog blijft, hoezeer de autoriteiten hun best doen om die de laagte in te schatten. Het laat ook zien dat de actiedagen steeds sneller op elkaar volgen, kennelijk vanuit de pogingen vanuit vakbonden om de woede van arbeiders bij te benen en aan het hoofd van de beweging te blijven. Enig zoekwerk leerde dat de actiedagen van de laatste weken ongeveer de omvang hebben van eerdere actiedagen, maar dan vooral van de wat grotere: een actiedag van vakbonden in januari 2009 kende bijvoorbeeld 2,5 miljoen deelnemers, eentje in maart 2009 pakweg 3 miljoen (de politie sprak van respectievelijk1,1 miljoen en 1,2 miljoen deelnemers). De omvang van de huidige actiedagen is dus fors, maar niet uitzonderlijk. Het aanhoudend en momenteel escalerend karakter van de protesten maakt de huidige ontwikkeling wel tot aanzienlijk méér dan gangbare protestmanifestaties. Een mooie overwinning van de protestbeweging is, zoals het nu gaat, bepaald niet uit te sluiten.