30 juni actie tegen politiegeweld: forse opkomst zeer wenselijk

dinsdag 26 juni 2012

Komende zaterdag, 30 mei, vindt een actie plaats tegen politiegeweld, en vooral tegen het selectieve fouilleren wat burgemeester Aboutaleb in Rotterdam wil doorvoeren. De demonstratie is van groot belang, ik hoop op een flinke opkomst. Politiegeweld, in velerlei vormen, is de laatste tijd in Nederland opvallend toegenomen. Een tegengeluid op straat is hoognodig, en bij een enkele demonstratie hoeft het wat mij betreft bepaald niet te blijven.

Over knuppels met knuppels en andere smeerlappen

dinsdag 15 mei 2012

Je mag agenten die tegenover jou staan, je bierblikje afpakken terwijl je rustig wat stat te drinken, je op de bon slingeren omdat je hoge nood hebt en geen WC in de buurt ziet, je aan proberen te houden, met hun knuppel zwaaien terwijl jij ongewapend demonstreert… je mag zulke agenten niet beledigen. Doe je dat toch, dan riskeer je – naast verlies van bierblikje, aanhouding wegens wildplassen, klap met knuppel wegens gebruik van je demonstratierecht – óók nog eens een boete wegens belediging van en politieagent. Politiemensen mogen zich aan jou vergrijpen met hun wapens, hun bevoegdheden en de Wet aan hun kant. Jij mag dan niet je woede laten blijken in de woorden die je ter plekke spontaan te binnen schieten. Het is een grofheid: een rechtsorde die politiemensen ongestraft laat knuppelen en mensen die hun boosheid daarover met scheldwoorden uiten ook nog eens op de bon slingert, is in de letterlijke zin van het woord een politiestaat. En ja, politieagenten die dit soort dingen doen zijn klootzakken. Als dat beledigend is, dan is de belediging meer dan verdiend. Als het strafbaar is wat ik hier schrijf, dan komen ze me maar halen.

Helmond en Amsterdam: politiestaat in vol bedrijf

zaterdag 1 oktober

Nederland wordt steeds democratischer, de keuzevrijheid van burgers neemt alsmaar toe. Toch?! Vandaag kon je als actievoerder zelfs kiezen waar je het doelwit zou worden van politiegeweld: in Helmond of in Amsterdam. In Helmond hielden neonazi’s van de NVU een optoch, en dus waren antifascisten gelukkig op de been om dit te dwarsbomen. In Amsterdam was een kraakdemonstratie aangekondigd. Zowel tegen antifascisten in Helmond als tegen krakers en sympathisanten in Amsterdam werd een intimiderende overmacht van politie in stelling gebracht. Beide acties werden minstens gedeeltelijk van staatswege onderdrukt, waarbij je in Hemond nog fascisten tegenover je kon krijgen als bonus. De conclusie dringt zich op: van het al verregaand gesloopte demonstratierecht is, buiten het spreekwoordelijke Malieveld althans, nauwelijks nog sprake. Dat zullen we dus, desnoods hardhandig, moeten heroveren op de ME en de gezagsdragers.

Kraakdemonstratie: Van der Laan stuurt aan op geweld

vrijdag 30 september

De gemeente Amsterdam, onder aanvoering van Gemeentelijk Oppergeweldpleger Van der Laan, is bezig flinke rellen te organiseren in de binnenstad van Amsterdam. Aansturen op rellen, om daarmee extra de ruimte te bieden, dát is waar de gemeentelijke houding tegenover een aangekondigde kraakdemonstratie op neerkomt. Hopelijk wordt de opkomst op de actie groot, en wordt het een duidelijk verzetsmoment. Tegenover de oprukkende onderdrukking van de ruimte om actie te voeren is dat méér dan noodzakelijk.

Leuke demonstratie Tilburg

Nee, de demonstratie was niet super-groot. Ja, er valt van alles over op te merken. Maar over het geheel genomen was het een goede, nuttige en ook gewoon heel áárdige demonstratie, afgelopen zaterdag in Tilburg. De in flinke aantallen uitgerukte politiemacht veranderde dat niet, voegde slechts een aantal intimiderende, maar vooral ook hilarisch-absurdistische decor-elementen toe. Hoe dan ook, ik was blij dat ik erbij was.

De demonstratie vond plaats in het kader van de Landelijke Kraakdagen dit weekend, en had als motto “Breek de macht van het grootkapitaal”. Het was een poging om het kraken te verbinden aan een omvattend perspectief van radicale maatschappijverandering. Dat was er sowieso goed aan. “Breek de macht van het grootkapitaal – leven moeten we allemaal”, was dan ook een leus die mensen keer op keer riepen. Daarnaast vooral dingen als “Wet of geen wet – kraken gaat door!” Het radicale perspectief was her en der ook zichtbaar, bijvoorbeeld uit een rood-zwarte en een zwarte vlag die meegevoerd werden. Kleur en kleurcombinatie van de anarchie, voeg ik er maar eventjes aan toe.

Wie waren de deelnemers, en met hoeveel waren we? Ik heb gekeken, beetje geteld, beetje naar indrukken van mede-demonstranten gevraagd. Ik hou het op zeventig, tachtig mensen. Mijn indruk was dat het vooral mensen uit Tilbvurg zelf waren, uitde plaatselijke kraakwereld en aanpalende radicale alternatieve netwerken. Maar er waren ook mensen van elders gekomen, uit Utrecht, Njmegen, Rotterdam, Amsterdam. Daaronder mensen van Griekenland Is Overal (GIO), waar ik zelf ook betrokken bij ben. Eén daarvan had een GIO-spandoek bij zich, dat hebben we een tijdje meegedragen, maar de wind maakte dat uiteindelijk minder zinvol. Een actievoerder deelde ook pamfletten uit voor een volgende actie: de demonstratie van S.A.S.H. in Amsterdam op 12 februari, “Stop de sloop- voor betaalbaar wonen”, waar ik eerder over schreef. Zo wordt de ene actie weer vruchtbaar als opstap naar een volgende.

Ik zag ook wat bekenden uit het Tilburgse actiewereldje, waaronder iemand die niets van de actie wist, maar de demonstratie tegenkwam en zich ter plekke aansloot. Zoiets is aardig, vind ik. Aardig was ook de sfeer. In uitstraling en opzit was dit een, laten we zeggen klassieke kraakdemonstratie, met korte toespraakjes onderweg en een bijbehorende punkband. Van pogingen die de laatste jaren bij andere kraakdemonstraties – oktober 2009, Utrecht bijvoorbeeld – om via  bredere muziekkeuze ook bredere groepen mensen iets mee te geven en herkenning op te roepen, was hier niet veel te bespeuren. En die hoofdleus tegen het grootkapitaal heeft natuurlijk ook wel iets  jaren-tachtigs, zoals een mede-demonstrant, ook een ouwe rot in actie-land opmerkte. Maar ja, ik ben zelf in die tijd actief geworden, zo ouderwets als ik weet niet wat, en de leus is bovendien gewoon inhoudelijk okay. Geen grote reden voor gemopper van mijn kant, dus.

Dan even de opkomst zelf. Tachtig mensen is natuurlijk niet heel veel. Al was gezien het tijdstip – zo snel na feestdagen die toch vaart uit de pr halen – enige bescheidenheid qua verwachtingen toch op zijn plek. Er was wel flink geplakt in de binnenstad voor de demonstratie, zag ik.Vermoedelijk heeft het gebrek aan herkenbaarheid – welke groepen organiseerden dit? Op de oproep-site was dat niet te zien – toch een remmende rol gespeeld hier. Tachtig is helemaal niet veel als je meeneemt dat de actie aangekondigd was als landelijke demonstratie. Van een landelijke kraakbetoging mag je een iets groter aantal verwachten. Eigenlijk is zo’n aankondiging alleen wijs als er flinke groepen uit de kraakwereld in minstens Amsterdam, Nijmegen en dergelijke zich stevig en actief achter de demonstratie zouden hebben geschaard.   Maar als we de actie bezien als toch vooral een plaatselijk intitiatief – wat het natuurlijk toch in hoge mate was – dan is zeventig, tachtig mensen weer helemaal niet slecht. Zo heel groot is de actie-wereld alhier niet, en het was een tijd terug dat er een serieuze demonstratie in Tilburg is geweest.

Ik kreeg – kijkend, en uit de woorden die ik met enkele bij de organisatie betrokken waren gewisseld heb –  de indruk dat de actie vooral gedragen en gestuwd werd door een nieuwe groep mensen. Dat maakte de demonstratie sterk. Vooral vóór aan de optocht straalde het enthousiasme er van af, een aanstekelijk enthousiasme. Deze mensen scheeuwden de leuzen niet uit, op zich goed gemotiveerde, routine, zoals zo vaak. Voor veel van deze mensen was het allemaal nieuw. Dat je het gewoon kunt dóén, zo n actie op touw zetten, spandoeken erbij, leuzen, megafoon, en dan lópen en roepen met die hap! Dat bijna euforische gevoel. Het is voor veteranen makkelijk om te vergeten hoe zoiets voelt, maar als ik die sfeer om me heen voel, dan ben ik vrij snel besmet. Dat frisse enthousiasme van veel actievoerders – die zich waarschijnlijk niet afmeten aan grote demonstraties elders, maar vooral aan hun  eigen ervaring, hun eigen eerste-keer-gevoel en dergelijke – van enorme waarde, zeker ook voor het verdere opbouwen van verzet in Tilburg.

ja, dan nog even die politie. Minstens vier agenten te paard, hinderlijk achter en vaak vlak náást de stoet. Twee ME-busjes. Bij  zijstraten agenten, om te voorkomen dat we zouden afslaan. Erg onwezenlijk om dit mee te maken in de stad waar je leeft en waar op andere tijden gewoon je gang gaat. Er gebeurde niets, geen confrontatie deze keer. Maar het had makkelijk wél mis kunnen gaan. Agenten hadden hun paard vaak nauwelijks onder controle, zo’n arm dier maakt soms een onverwachte sprong. Juist in de lichte schrik die dan uitbreekt is er snel een opgefokte sfeer, betogers die hun boosheid laten merken, hetgeen dan voor politie aanleiding kan zijn om ‘in te grijpen’. Dat gebeurde nu niet. maar de hinderlijke intimiderende werking van dit soort politie-inzet moet niet worden onderschat. Het is ook nog eens dierenmishandeling; zo’n paard heeft pijn vanweg die bit, en stress vanwege de hele onrustige context waarin het dier een ruiter op zijn rug heeft zitten.

Lichtelijk absurd was ook het pamfletje met politieregeltjes dat werd uitgedeeld. Pure poëzie. Een enkel citaat: “Deelnemers aan de demonstratie mogen geen alcohol bij zich dragen en/of gebruiken.”  Proost! “Als de organisatie van de demonstratie geen orde kan houden, kan de burgemeester de demonstratie laten stoppen.” Geen orde houden, haha, dat gaat over schoolmeesters in rumoerige klassen. In politierland heersen duidelijk nog de jaren vijftig. Misschien de mooiste: “Wapens (vallend onder de Wet Wapens en Munitie) zijn verboden.” Alsof zulke wapens buiten de demonstratie níét bv verboden zijn! Zo heerlijk idioot allemaal. Was het uitdelen van deze regeltjes trouwens een politie-instructie, of een wat dadaïstisch onderdeel van de actie-opzet zelf? Misschien wel allebei…

Terug naar de hoofdzaak. Ik vond het over het geheel genomen een kleine maar, met genoemde kanttekeningen, toch heel fijne demonstratie. De mensen die het op touw hebben gezet kunnen er met voldoening en gepaste trots op terugzien. Hopelijk komt er een vervolg – en als ik ergens in dit Tilburgse actiewereldje een klein steentje kan bijdragen, dan doe ik dat. Voorwaarts!

Actie! Amsterdam, Den Haag – en Tilburg

Afgelopen jaar was een jaar van succesvol stakende schoonmakers, minder succesvol stakende TNT-werkers, redelijk succesvol stakend AH-personeel en aardig succesvol stakende vuilnisophalers bovendien. Het was ook een jaar van felle kraakdemonstraties, fors protest tegen kunstbezuinigingen en een mooi begin van studentenacties. Voor de eerste zes weken van het nieuwe jaar staan alweer  een handvol redelijk veelbelovende acties gepland die 2011 van een rebelse toonzetting kunnen helpen voorzien.

Zo is er op 12 februari een demonstratie “Stop de sloop – voor betaalbaar wonen” , in Amsterdam. Verzameld wordt er op de Dam, om 13.00 uur. Het is een initiatief van S.A.S.H. , Stop Afbraak Sociale Huisvesting, een actiegroep van mensen uit diverse Amsterdamse buurten die al eerder een demonstratie tegen de afbraak van de sociale woningbouw heeft georganiseerd. Achter de oproep van de demonstratie van 12 februari hebben zich inmiddels een reeks van bewonersgroepen, maar ook de Rode Morgen, de Internationale Socialisten en Griekenland Is Overal. Met nog zes weken te gaan is er alle gelegenheid om hier iets groots en stevigs van te maken.

Voor het zover is, gaan we, hopelijk met enorme aantallen mensen, naar het Malieveld in Den Haag, op 21 januari. Dan vindt daar een studentenprotest plaats, een manifestatie, vooral tegen het plan om studenten die langer dan vier jaar studeren op te zadelen met een veel hoger collegegeld. Er is een website, www.kenniscrisis.nl, gelanceerd waar de oproep op te vinden is. De precieze tijden – 1.30 tot 4.30 in de middag – zijn daar niet te vinden, die staan op de Facebook-oproep waar intussen zich meer dan 6000 mensen zich voor de actie hebben aangemeld. Dat ziet er, met nog een krappe drie weken te gaan, goed uit. Hopelijk wordt echter het karakter van de actie wel gewijzigd, hopelijk wordt de actie aangevuld of omgebouwd tot iets actievers, een demonstratieve optocht, niet enkel een manifestatie waar we vooral publiek mogen zijn  terwijl sprekers en muziek ons mogen vermaken zonder dat stedenten veel kunnen doen. Van 10.000 koukleumende studenten en sympathisanten die staan te staan op een modderig Malieveld wordt geen minister immers echt bang.

Studentenactie en demonstratie voor sociale huisvesting: het gaat hier om belangrijke acties tegen onderdelen van het afbraakbeleid van de regering. Er is tegelijk behoefte aan actie tegen het systeem als zodanig. Welnu, die actie komt er ook, al over een week, en nog wel in Tilburg! Op zaterdag 8 januari dus. Hoef ik ook eens een keer niet het halve land door te treinen om demonstratief de straat op te gaan. Demonstranten verzamelen zich om 14.00 op het N.S.-plein, in Tilburg dus.

Het gaat hier om een demonstratie “Breek de macht van het grootkapitaal”. Met minder valt inderdaad geen genoegen te nemen, dat hebben de organisatoren goed gezien. Vertrekpunt is kennelijk de strijd tegen het kraakverbod. In een bijbehorend Manifest lezen we: “Deze  demonstratie dient als aanloop naar een hernieuwde kraakbeweging die zichzelf weer zichtbaar in de totaalstrijd plaatst en de alledaagse strijd tegen het kapitalisme en de materiële conmdities die het resultaat daar van zijn weer beetpakt.” Dat is precies in de roos: hier wordt de strijd tegeen specifieke wantoestanden die uit het systeem voortvloeien – woningnood, kraakverbod – niet losgekoppeld van de aanval op dat systeem zelf, zoals zo vaak gebeurt. Precies die loskoppeling is zo triest: het leidt tot achterhoedegevechten tegen dit of dat nare aspect van deze wereld enerzijds; en tot een nogal abstract in isolement tekeergaan tegen deze hele maatschappelijke orde anderszijds. Precies het doorbreken van deze scheiding, deze vruchteloze loskoppeling, hebben we nodig. Dat alleen al maakt deze demonstratie waardevol.

In de oproep valt echter niet te lezen wie de actie organiseren. We lezen: “Er is bewust voor gekozen om geen bestaande groepen/ individuen publiekelijk te koppelen aan de initiatiefnemers tot deze demonstratie. Dit om het zo onafhankelijk en autonoom mogelijk te houden.” Ik kan me daar iets bij voorstellen: je wilt niet altijd automatisch in de ene of andere hoek geplaatst worden, en je wilt ook niet de situastie dat, als de ene groep de oproep ondersteunt of zelf heeft geïnitieerd, dat dan een andere groep zegt: ‘oo maar dan doe ik niet mee’. Het thema zélf is immers belangrijker dan wie het precies op touw zet.

Toch is er een keerzijde: als er enigszins bekende, vertrouwenwekkende, namen van groepen onder staan, kan dat scepsis van potentiële deelnemers tegengaan. Je zal immers maar naar een goedklinkende demonstratie-oproep afkomen, en ter plekke ontdekken dat de show georganiseerd is door een foute – of door jou als fout aangemerkte – club. Intussen is echter aan steunbetuigingen op de site van de demonstratie te zien dat de actie de steun heeft van plaatselijke actie- en alternatieve netwerken die déúgen. Dus mijn bezwaar is op zijn minst alweer goeddeels ondervangen. Over het geheel genomen ziet het er allemaal kerngezond uit. Ik hoop op flinke opkomst, goede uitstraling van de actie – en een versterking ermee van antikapitalistisch en anti-autoritair links, overal en juist ook hier in Tilburg.

Zo, en nu terug naar de resterende oliebollen. O ja, allemaal nog een goed 2011 toegewenst!

(opm. 2 januari 1.44: bijgewerkt – datum van demonstratie Tilburg ontbrak nog, ff toegevoegd nu..)

Ontruimverbod ontregelt kraakverbod

Dat is toch wel een onverwachtse, verheugende, maar ook slechts voorlopige, wending, die uitspraak van het Haags gerechtshof dat acht kraakpanden niet ontruimd mogen worden. Het is een streep door de repressieve rekening van burgemeester Van der Laan de politie flink aan het ontruimen had gezet, en van soortgenoten van hem. Er is een flink juridisch gat geslagen in het kraakverbod dat sinds 1 oktober geldt. Maar het is slechts een voorlopige tegenslag, een onderbreking. Om van uitstel afstel te maken is veel méér nodig daneen juridische procedure die deze keer eens gunstig uitpakt.

De uitspraak komt vlak voor een dag dat in Amsterdam een grote ontruimingsronde van kraakpanden was aangekondig. De laatste dagen was er trouwens sowieso allerlei protest tegen ontruimingen daar en elders, geweest. Zo brachten krakers 95 stellingen aan op deuren van protestantse kerken, omtegen ontruiming van een pand in Doorn dat eigendom is van de Protestantse Kerk Nederland te protesteren. De ’95 stellingen’verwijzen naar de wijze waarop Luther in 1517 de protestantse reformatie lanceerde. Ook slaagden actievoerders erin om tijdens de uitzending van Buitenhof een spandoek in beeld te brengen met de tekst: “Mr Leegstand”. Dat sloeg op burgemeester Van der Laan, in de studio aanwezig.

Ook was zaterdag in Den Haag een bezettingsactie op een braakliggend terrein waar eerder een kraakpand had gestaan. De actie werd door door dreiging met een overmacht aan ME dezelfde dag beëindigd. Gisteren vond weer een demonstratie plaats, ook in Den Haag, onder het motto: “Kraken gaat door!” Die werd, in tegenstelling tot eerdere kraakdemonstraties in Amsterdam en Nijmegen, nu eens niet rechtstreeks aangevallen door de ME. Wel was de pelitie opdringerig-agressief, door met paarden tegen demonstranten achterin tee stoet aan te rijden. Zelfbeheersing van de kant van demonstranten zorgde ervoor dat de politie de rel waar ze feitelijk op aanstuurde – en waarop ze zich met de inmiddels bekende overmacht had voorbereid – niet kreeg.

En maandagmiddag was er dus die rechterlijke uitspraak. Het zit ongeveer zo. Mensen van acht kraakpanden in meerdere steden hadden een juridische procedure gestart om uitzetting aan te vechten. In eerste instantie wees een rechtbank dat af. Maar in hoger beroep verbood de rechtbank  deze ontruimingen. Het argument verwees naar het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Daarin staat dat mensen nooit hun woning mogen verliezen zonder de mogelijkheid om dat bij de rechter aan te vechten. Ontruiming zonder die mogelijke tussenstap is daarom in strijd met dat mensenrechtenverdrag, en dus illegaal.

Overigens is de uitspraak niet glashelder. De Volkskrant zegt dit: “Het hof heeft de ontruimingen verboden omdat  de nieuwe kraakwet  krakers niet in staat stelt van te voren een oordeel van de rechter te vragen. Dit is volgens het hof in strijd met het  Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens.” Maar de NRC zegt dit: “De krakers van Schijnheilig”(één van de met ontruiming bedtreigde panden)”verloren vorige maand een kort geding tegen de ontruiming en dienden een spoedappél in bij het gerechtshof. Het hof (…) doet eind november uitspraak. De krakers vonden dat Schijnheilig tot die tijd niet ontruimd zou mogen worden. Het Hof gaf hun daarin gelijk, omdat volgens de rechter niet vaststaat dat de krakers in het ongelijk zullen worden gesteld .” Het verbod op ontruiming is daarmee slechts een voorlopige maatregel, om niet op een uitspraak die nog moet komen, vooruit te lopen. Ik denk dat we de NRC – vrij nauwkeurig in juridische zaken – hier zekerheidshalve maar serieus moeten nemen.

Hoe dan ook, plezierig is het intussen wel. Na overleg heeft intussen de zogeheten driehoek – burgemeester, OM en politie – besloten om van de voorgenomen ontruimingen van morgen er vijf ongemoeid te laten: ontruimingen die volgens de nieuwe wet doorgevoerd zouden worden, zijn even van de baan. Drie panden die na civielrechtelijke procedure op de ontruimingslijst waren gezet, worden wel ‘gewoon’ ontruimd. 

Wat is de betekenis van dit alles voor het vervolg van de strijd tegen kraakverbod en tegen ontruimingen? Allereerst wordt weer eens zichtbaar hoe ook in Nederland bestuurders als Van der Laan, en politici van recht(s) en orde, bereid zijn mensenrechten – in theorie een fundasment van de rechsstaat waar ze het zo graag over hebben – opzij te schuiven als die hun prioriteiten dwarsbomen. Die prioriteiten zijn: het bezitsrecht boven alles stellen, en de orde die rond dat bezitsrecht bestaat handhaven, desnoods hardhandig. Woonrecht is  daaraan ondergeschikt. Dat bestuurders nu even door rechters worden afgeremd is gunstig. Het verandert aan de prioriteiten van bestuurders en politici – en de speculanten en andere rijken wiens werk ze doen – echter hoegenaamd niets.

Dat een rechtbank nu die mensenrechten – in dit geval een Europees verdrag daarover – naar boven haalt, klinkt mooi. Maar dat maakt rechtbanken nog niet tot betrouwbare vrienden, bondgenoten van krakers en andere mensen onderaan en in de knel. De rechtbank heeft in de staat gewoon een wat andere functie dan burgemeester en politie. De rechtbank wil het aanzien van de staat hooghouden, de legitimatie van de staatsmacht opvijzelen – zodat die macht ook daadwerkelijk Gezag heeft, en daarmee  makkelijker haar wil kan doorzetten. Voor die legitimatie, die geloofwaardigheid, is het echter nodig dat de staat zich aan haar eigen regels en principes houdt, haar eigen wettelijk stelsel niet met voeten treedt. Mensenrechten maken van dat stelsel deel uit, dus moeten ook burgemeesters zich daar aan houden. Zo dienen rechters dezelfde staatsmacht als Van der Laan, alleen op een meer afstandelijke manier. Ze dienen de staat in abstractie, ook als dat concreet overheidsbeleid soms hindert, zoals nu.

Dit creeërt soms spanning  en conflict tussen bestuur en rechterlijke macht. Het is prima dat krakers daar gebruik van maken, er hun voordeel mee proberen te doen. Met een geloof in de rechterlijke macht als eerlijk en onpartijdig heeft dat op zich nog niets te maken. Voorbeeld. Ik heb geen enkel ‘geloof ‘in de juiste bedoelingen van AH. Dat bedrijf wil winst maken, over ruggen van personeel en klant. Maar als ik daar bedorven eten koop, kan ik wel terug om mijn recht te halen en mijn geld terug te vragen. Als ik dat doe, ‘vertrouw’ ik AH nog niet. Ik maak gewoon gebruik van een mogelijkheid die het bedrijf mij – om eigen PR-redenen – biedt. Naar de rechter stappen om ontruiming aan te vechten is net zoiets.

Maar het gaat hier dan om een tactiek, niet om een principe. De tactiek is soms zinnig, vaak ook niet. Rechterlijke uitspraken zijn soms eens gunstig, maar vaak ook niet. En bouwen op rechterlijke uitspraken als principe, verstérkt de legitimiteit van de rechterlijke macht. Dat kan erg ongunstig werken als rechtbanken bijvoorbeeld wél gewoon meegaan met wat ontruim-beluste burgemeesters willen. Als rechters eens iets aardigs besluiten, zoals dat nu, is dat mooi meegenomen. Niet meer dan dat.

Hoe het verder gaat wat kraken betreft? Moeilijk te zeggen. We kunnen er maar beter van uitgaan dat politici – mocht de rechterlijke uitspraak eind november het huidige verbod op ontruimen overeind laten – er werk van zullen maken om het juridische gat in de kraakwet te dichten. En we kunnen er maar beter níét van uitgaan dat iemand als Van der Laan zoveel respect heeft voor mensenrechten dat hij niet bereid is om vroeg of laat tócht tot ontruiming over te gaan, en er dan maar van uit te gaan dat een nieuwe rechterlijke uitspraak pas komt als het kwaad al is geschied. Een echt effectieve strategie strategie om werkelijk ontruimingen te blokkeren bestaat precies daaruit: ontruimingen met zoveel mogelijk mensen daadwerkelijk door vormen van directe actie, blokkeren, en andere activitieten ontplooien om ontruiming daadwerkelijk tegen te werken. Actieve zelfverdediging en solidariteit, dus. En… doorgaan met kraken waar nuttig en nodig! Geen rechtbank gaat dát voor ons doen.

Tegen de politiestaat-in-opmars!

Nederland ontwikkelt zich stapje voor stapje in de richting van een politiestaat. Op allerlei manieren wordt de speelruimte om te protesteren en verzet te laten gelden uitgehold, ondermijnd en ingeperkt. Misschien moeten we overwegen stage te gaan lopen bij oppositiegroepen in Iran en Wit-Rusland, om te leren hoe we met soortgelijke repressie om leren gaan.

Verschillende voorbeelden van de trend richting repressie gegeven worden. Er is het strengere beleid om vluchtelingen en migranten uit Nederland te weren – iets dat Rutte vol trots naar voren haalt als één van zijn 17 ‘hervormingen’. Het had intussen maar weinig had gescheeld of een groep Iraakse vluchtelingen was deze week op transport naar dat land gezet, een waarschijnlijke dood tegemoet.

Er is het voornemen van de nieuwe regering om het pure feit van ‘illegaliteit’ – het niet hebben van geldige verblijfspapieren – tot een strafbaar feit te maken. Voor wie het gemist heeft in het regeer-akkoord, hier staat het duidelijk in Rutte’s regeringsverklaring: “Tot slot wordt illegaliteit strafbaar en het terugkeer- en uitzetbeleid geïntensiveerd.” Strafbaarstelling van die ‘illegaliteit’betekent een vrijbrief voor politie om nog meer identiteitscontroles te verrichten. Om één of andere reden denk ik dat vooral mensen met een donkere reden daar last van gaan krijgen. Racisme en politierepressie gaan hier hand in hand.

Overigens worden mensen zonder kloppende verblijfspapieren nu ook als misdadigers behandeld. Amnesty sprak er deze week schande van, en terecht. Acht á tienduizend ‘vreemdelingen’worden jaarlijks opgesloten, met aanzienlijk minder rechten en faciliteiten dan mensen die wegens wegens een stevig misdrijf veroordeeld zijn. Twintig procent van deze detenties duren een half jaar of langer, en soms wordt iemand na vrijlate ting opnieuw opgepakt en opgesloten.  Zelfs een inspectie-instantie “van het ministerie van veiligheid en justitie heeft gewaarschuwd dat vreemdelingenbewaring in Nederland teveel op gevangenisstraf lijkt.” Maar het is erger: vreemdelingenbewaring is érger dan gewone gevangenisstraf. Het is al eerder aangekaart maar verbeteringen blijven beperkt.

Verbeteringen binnen het stelsel van vreemdelingendetentie zijn sowieso principieel onvoldoende, want mensen horen sowieso niet opgesloten te worden  vanwege het ontbreken van verblijfspapieren. Protest en verzet daartegen is dan ook van belang, urgent. Dat geldt bijvoorbeeld voor de lawaai-actie bij een Rotterdams detentiecentrum op 14 november. De actie is uitgeroepen door de Werkgroep Stop Deportaties, en Doorbraak heeft een oproep met toelichting op haar website staan.

Dit soort acties zijn belangrijk – en de ruimte om actie te voeren is dat daarom ook. Welnu, precies die ruimte ligt steeds meer onder repressief vuur. Vooral alles wat met kraken te maken heeft, ondervindt momenteel politiecharges, knuppels en arrestaties. Juist de kraakwereld biedt tegelijk een plek waar radicale initiatieven steun en worteling vinden. Dat maakt – naast de noodzaak om een elementair woonrecht te verdedigen tegen ordehandhaveers en bedrijven – het nodig om stelling te nemen tegen die repressie, of je nu zelf kraakt of niet.

De gemeente Den Haag voert een volgende bizarre maatregel door die demonstranten dwarsboomt. In die stad is een demonstratie gepland onder de leus “Kraken gaat door!” Er zou op 7 november, aanstaande zondag,verzameld worden om 17.00. Maar het gezag wil geen protest na zonsondergang, of zoiets. De organisatie heeft onder die misselijke druk de dmonstratie moeten vervroegen: het begint nu om 14.00 uur.  

Het blokkeren van een demonstratie in de late middag of in de avonduren komt, zoals het Indymedia-bericht erover het verwoordt, neer op een avondklok. Hiermee wordt de politiestaat-in-opmars wel heel treffend wordt gesymboliseerd. Het is zaak dat deze demonstratie evengoed stevig wordt wat deelnamersaantallen en strijdbaarheid betreft. Hetzelfde geldt voor andere acties tegen het kraakverbod, tegen komende ontruimingen in Amsterdam, voor de  “protestoptocht naar de Stopera”, maandag 8 november, waarmee mensen opkomen “(v)oor een stad met kraak en smaak”, en “tegen de ontruiming van vrijplaatsen”.

Maar we hebben meer nodig dan het versterken van allerhande specifieke acties, of het nu tegen kraakverbod, milieuverwoesting, bezuinigengsbeleid of baanverlies gaat. Het demonstratierecht zélf dient onderwep te worden van een serieuze verdediging – en de beste verdediging is hier de tegenaanval. Het is niet genoeg om per actie bezwaar te maken tegen de inperkingen van de kant van autoriteiten. Een tegenaanval, een felle en tevens brede campagne tegen de afbraak van onze ruimte om te demonstreren wáár wij willen, wannéér wij willen, is wat we kei- en keihard nodig hebben. Het welbewust, openlijk trotseren en negeren van politieverboden en dergelijke zal daarvan een onmisbaar onderdeel zijn.

OM leidt aandacht af van politiegeweld tegen krakers

Het Openbaar Ministerie heeft een schunnig soort van lef. Het “doet onderzoek naar  mogelijke voorbereidingen van krakersrellen in de hoofdstad op 1 oktober. Justitie zegt dat de gevechten waarbij meerdere gewonden vielen niet geheel spontaan ontstonden.” Dat lezen we op Nu.nl.

Het is dubbel schunnig. In de eerste plaats worden ‘relschoppers’ die ook nog eens ‘met voorbedachten rade ‘hebben gevochten, zwaarder gestraft dan ‘spontane’ straatvechters. De poging op van de rellen met terugwerkende kracht een voorbereid complot te maken, is een volgende poging om kraken en de verdediging ervan nog harder aan te pakken door krakers te behandelen als criminelen.

In de tweede plaats keert Justitie hier de boel om! Ja, er was “voorbereiding van krakersrellen”, maar die voorbereiding kwam van politiekant. Uit berichtgeving – ook besproken op dit weblog – blijkt overduidelijk dat de politie de demonstratie aanviel vóórdat er van  rellen sprake was. Intussen is er ook een fotojournalist, Mischa Rapmund, die een klacht heeft ingediend vanwege politiegeweld: hij heeft zelf klappen gekregen. Ook hij zegt dat de politie zelf aanviel. Een open brief van hem, gevonden via Indymedia, maakt veel duidelijk.

De politie was kennelijk ‘voorbereid’, wílde een confrontatie. Als justitie de breinen achter het geweld wil aanpakken, laat justitie dan bij de politieleiding en de burgemeester gaan kijken. Daar ligt de verantwoordelijkheid. Dat krakers zich stevig verweerden, barricaden bouwden en probeerden de politie tegen te houden is juist en terecht. Self-defence is no offence.

Kennelijk voelt Justitie zelf dat haar eigen claim dat van krakerskant geweld werd voorbereid, niet supersterk is. OM-woordvoerder Wattimena zegt: “Maar ook als toch blijkt dat de rellen toevallig ontstonden, dan is er altijd iemand die begint. Wij willen dat nu precies in kaart brengen.” Inderdaad begon er ‘iemand’, een hele groep ‘iemanden’ zelfs. Degenen die begonnen, hadden uniformen, schilden, knuppels. We mogen er niet in berusten dat Justitie deze politie-agressie wegmoffelt met verwijzingen naar ‘mogelijke voorbereidingen van krakersrellen’.

Kraken verboden, krakers blijkbaar ook

Amper twee dagen lang is het kraakverbod van kracht, en intussen heeft het er veel van weg dat niet alleen kraken verboden is, maar krakers en hun medestanders eveneens als opgejaagde dieren mogen worden behandeld. Gisteren dreef de ME een kraakdemonstratie in Amsterdam uiteen, met charges te voet en te paard, en met traangas. Vandaag gebeurde iets soortgelijks in Nijmegen.

Wee begin ik met berichtgeving uit gevestigde media. De NRC bijvoorbeeld spreekt van een demonstratie-middag waar de politie “redelijk tevreden op terug (kijkt)”.  We lezen: “De demonstratie is tot het einde zonder ioncidenten verlopen.” Na het einde kwam er een botsing: krakers wilden de binnenstad in, de ME stond dat niet toe. We lezen van krakers die stenen en flesjes gooiden. “De politie wist niet te verhinderen dat demonstranten tussen het winkelend publiek belandden.” Verder nog het één en ander over een “kat-en-muis-spel met de politie” in het Kronenburgpark waar de politie charges uitvoerde, en over acht arrestaties.

Maar dat was achteraf. De demonstratie zélf was dus goed gegaan, en ja, als krakers naderhand niet naar de politie luisteren, vragen ze om wat er vervolgens gebeurde, nietwaar?  Immers, “(d)e mobiele eenhied moest in actie komen toen krakers vanaf het eindpunt op het Joris Ivens-plein opnieuw de binnenstad in wilden.”  De politie ‘moest’ helemaal niets – afgezien van schadelijke orders van hogerhand opvolgen maar dan hadden de agenten maar een fatsoenlijk vak moeten gaan uitoefenen. Het gezag kóós voor een botsing. En het ging niet louter om het tegenhouden van de groep, maar om het frontaal aanvallen, rennend en meppend. Omroep Gelderland heeft een filmpje waar je de groep ziet stilstaan – één demonstrant met de handen gespreid in de lucht – waarop een waarschuwing en vervolgens een  charge volgde.

Wat er zich allemaal afspeelde wordt een stuk duidelijker uit berichtgeving van Indymedia. Daar lezen we om te beginnen dat er van te voren grootschalig mensen die wilden gana demonstreren op identiteitspapeiren werden gecontroleerd. Dit is een soort vertragingstactiek waarvan ik me afvraag of die wel legaal is volgens de gevestigde wettelijke normen. Belangrijker – want het zijn sowieso mijn wettelijke normen niet, al vind ik dat wétshandhavers er wel aan gehouden moeten worden in zo’n situatie – dit soort controles zijn een vorm van treiteren, en het leidde tot een later vertrek van de demonstratie. Van ‘rellen’ was toen volstrekt geen sprake. Van een subtiel soort politiegeweld feitelijk wel: het aanhouden van iemand is een inherent gewelddadig iets.

Na dhet aanvallen van de groep die weer binnenstadswaarts wilde, is er méér gebeurd. Demonstranten kwamen in het Kronenburg-park terecht. Daar vielen agenten in burger vaak onverhoeds mensen – demonstranten maar ook toevallig aanwezigen – aan. Daar is grof geweld gebruikt. Een groep is vervolgens naar het station gedreven. Een paar zinnetjes uit dfe Tijdlijn van Indymedia:

“15.50. Bijna bij het eind is er een opstootje. Politie mept, maar wordt teruggedreven.” Dat is kennelijk de boven beschreven aanval. “16.55. ME dringt krakers terug het park in. Er schijnen gewonden te zijn.(…) 17.10. Politie rijdt met paarden over mensen heen. (…) 17.18. Er worden nu honden ingezet door de politie. (…) 17.24. Er worden nu veel mensen opgepakt, door stillen.(…) 17.30. Stillen en ME vegen het park leeg. (…) 17.42. 5  stillen hebben een voorbijganger in elkaar geslagen.” het is maar een greep; er wordt ook gerept van dreiging met traangas, en meer arrestaties. Uit commentaar worden meer nare details duidelijk. Het kan best zijn dat achteraf een deel van het boven, heet van de naald opgeschreven, verslaglegging niet helemaal nauwkeurig blijkt, dat een enkjel inde haast opgeschreven detail niet klopt. Zo gaat dat in dit soort situaties. Maar het beeld dat eruit naar voren komt is geloofwaardig en duidelijk. het is een beeld van escalatie, bewust gezocht door de politie.

Opvallend is hier de timing: de demonstratie zelf gaat redelijk relaxed, maar pál erna wordt de harde hand ingezet. Het heeft trekken van een soort politie-valstrik, met een meervoudig gezicht: deels het tolereren van protest binnen nauwe grenzen, deels de intimidatie van deelnemers die het kleinste stapje buiten die grenzen zetten, en deels het op deze manier garanderen van moeilijkheden voor alle deelnemers, wellicht om duidelijk te maken dat deelname aan dit soort acties riskant is en dus van hogerhand, zullen we maar zeggen – niet wordt aangeraden. Afschrikking van protest dus door sluw ingezet geweld. We moeten bij komende demonstraties gewoon uitgaan van dit soort grimmig verloop. En dit patroon zou wel eens niet alleen bij kraakdemonstraties kunnen gelden. Laten we, op zijn minst mentaal, dus maar voorbereid zijn.