Dramatische berichten uit Teheran! Rafsanjani – een ayatollah die de oppositie tegen geestelijk leider Khamenei, president Ahmedinejad en hun dictatoriale optreden steunt, maar zelf ook deel uitmaakt van het establishment – ging vanmiddag voor in het traditionele vrijdagmiddaggebed. Aanhangers van zowel oppositie als bewind waren in groten getale aanwezig. Rafsanjani riep om tot vrijlating van mensen die bij eerder protest waren opgepakt, om vrijheid in de media, en om dialoog tussen oppositie en bewind.
Tijdens en na Rafsanjani’s toespraak vielen politie en Basij-militie aanwezigen aan. Felle vechtpartijen, politie die traangas afvuurde, militiemensen die met messen tekeergingen. Maar het protest was groot en feller dan tevoren. “Honderdduizenden mensen, misschien wel een miljoen, marcheren vrijdag door de straten”, aldus de Volkskrant. Mensen verzamelden zich bij het ministerie van binnenlandse zaken en riepen “dood aan de dictator”. Volgens een Twitter-bericht, vermeld in de Volkskrant zouden er bij dat ministerie minstens 20.000 demonstranten zijn. Dat ministerie is gehaat, onder meer omdat het ministerie verantwoordelijk was voor de organisatie voor de verkiezingen. De grootschalige fraude waarmee het bewind die hoogstwaarschijnlijk naar zijn hand zette, was de aanleiding van de grootschalige protesten die nu al meer dan een maand gaande zijn.
Opmerkelijk aan deze Volkskrant-berichtgeving: het is vrijwel geheel en al gebaseerd op Twitter-berichten. Die zijn uiterst lastig op waarheid te controleren als er geen nadere bronnen bij staan. Ik heb dus even wat verder rondgekeken.
De NRC heeft veel soberder berichten. De kritische toespraak van Rafsanjani wordt vermeld. Over de protesten eromheen schrijft de NRC: “Direct na de gebedsdienst gingen duizenden inwoners van Teheran volgens persbureau AP en de BBC de straat op voor Mousavi, die bij de dienst aanwezig was (…) Leden van de Baseej-militie en de oproeprpolitie sloegen daarop de demonstratie neer. Er werd daarbij traangas afgeschoten.” Dat geeft de indruk van een serieus en stevig protest, op inmiddels gangbare wijze onderdrukt – maar niet van de halve volksopstand waar de Volkskrant-berichtgeving op duidt.
Wat is er werkelijk gaande? Zowel de Guardian als de New York Times heeft een blog waarin berichtgeving over de gebeurtenissen wordt gebracht. Uit de New York Times valt te leren dat de aanvallen van oproerpolitie op aanhangers van de oppositie al bezig waren tijdens de samenkomt rond hett vrijdagmiddaggebed. Politie probeerde met geweld om mensen te beletten in de buurt van de Universiteit van Teheran te komen waar de toespraak werd gehouden. Toen al vuurde politie traangas af. Mensen scandeerden leuzen tegen het regime tijdens de bijeenkomst.
De Guardian brengt onder meer een onbevestigd bericht dat er bij de toespraak een miljoen mensen bijeen waren. Maar onder de aanwezigen bevonden zich aanvankelijk ook aanhangers van Ahmedinejad en het bewind. Beide berichten melden inderdaad de betoging bij het ministerie van binnenlandse zaken. Er lijkt duidelijk iets méér aan de hand dan een inmiddels ‘gewone’ betoging die ‘gewoon’ is neergeslagen.
Een ooggetuigeverslag. geplaatst op het blog van de National Iranian-American Council, NIAC – overigens ook een bron waarmee voorzichtigheid geboden is in verband met medefinanciering door het National Endowment for Democracy NED (aldus Ron Jacobs), een instelling van de Amerikaanse staat die een eigen agenda heeft in Iran – geeft details van het protest. Bij het vrijdagmiddaggebed lanceerde de organisatie – déél van het bewind – de traditionele leuzen “Dood aan Amerika”, “Dood aan Israël”. Aanwezigen maakten daarvan: “Dood aan de dictator”, “Dood aan Rusland”. Dat Rusland een veeg uit de pan kreeg, heeft ter maken met de steun die dat land direct na Ahmedinejads verkieingsoverwinning voor hte bewind uitsprak. Demonstranten keerden zich ook tegen aanwezige Basij-milietiemensen – piepjong, in te grote helmen, met een leus: “Broeder basjij, waarom doodt je je broeder?”
Een eerder verslag, ook via het NIAC-blog, vertelt dat twee van de vijf aanwezigen Mousavi-plaatjes droegen (Mousavi is de presidentskandidaat waar veel demonstranten hun aanvoerder in zien), dat de helft van de Ahmedinejad-aanhangers halverwege de toespraak van Rafsanjani de bijeenkomst verlieten, dat er al vóór de toespraak van Rafsanjani traangas op mensen werd afgevuurd.
Het toont de nervositeit van het bewind. De kracht van de protesten, vandaag ook weer, laten zien dat het bewind voor die nervositeit alle reden heeft. Dat stemt hoopvol. Snel op zoek naar meer gegevens, wordt vervolgd.
Geplaatst door peterstorm 
Rooieravotr 