Opstand Griekenland, solidariteit Nederland

maandag 6 juni

Weer een dag van geweldig groot protest in Griekenland, tegen de helse bezuinigingen, tegen de politici die de bezuinigingen opleggen. Het is al de twaalde dag op rij dat duizenden mensen op het Syntagmas-plein samenkwamen, en de beweging groeit nog steeds. Berichtgeving op From the Greek Streets sprak van “meer dan 30.000 mensen op Syntagma, en de menigte blijft groeien.” Dat was om 19.15 uur plaatselijke tijd. Een artikel van Agence France-Presse spreekt van “meer dan 50.000 mensen”, en ook nog eens “rond de 3.000 in Theessaloniki. Maar er staat bij dat het hier politiecijfers betreft. Het werkelijke aantal zal nog flink hoger zijn. “De bijeenkomst van zondag lijkt de grootste te zijn sinds de protesten meer dan een week geleden begonnen.” Welnu, halverwege de vorige week was volgens ROAR-berichtgeving al eens sprake van 100.000 mensen bij het parlement. Het aantal van vandaag lag kennelijk dus boven de honderdduizend. Berichten die via Facebook rondgaan en die spreken van 300.000 tot 500.000 demonstranten klinken dan ook als  redelijk gegrond.

Tussen de ettelijke tienduizenden en de meerdere honderdduizenden – in een protestreeks die al een eind in haar tweede week is – dat is iets van een immense omvang. Dat duidt op een soort volksopstand in volle gang. De acties zijn vrijwel volledig vreedzaam, maar tegelijk erg fel. Ook vandga riepe betogers weer: “dieven”. Opvallend deze zondag waren de vlaggen: niet alleen Griekse, helaas kennelijk (nog) niet te vermijden, maar  ook Spaanse, Tunesische, Portugese en Argentijnse!

Die Spaanse lag voor de hand: daar begon op 15 mei de huidige Europese protestgolf. De Tunesische zal een verwijzing zijn naar de revolutie daar. De huidige protesten kunnen we zien als deel van de kettingreactie die daarop volgde. De Portugese: verwijzing v naar een ander land in financiële crisis, waar grore bezuinigingen op gang komen. De Argentijnse? dat zal een verwijzing zijn naar een land dat in 2001 een diepe fanciéle crisis indook, en waar vervolgens honderdduizenden mensen, bewapend met ptten en pannen, de president zo ongeveer zijn paleis uitjegen. Deze vlaggen hoe natonaal ook, zijn internationalistishe verwijzingen, en spreken zeer duidelijke taal tegen de grikse regering. Mocht die het punt nog missen, dan helpt een spandoek va deze zondag wellicht: “Jullie hebben de ziekte, wij hebben de oplossing. Revolutie”.

Revolutie is inderdaad aan de orde in Griekenland. Dat blijkt uit de omvang, en de felheid, en de duur, van de protesten. Er zijn echter meer indicaties van de diepte en breedte van de woede. Sommigen zijn indirect en paradoxaal. Afgelopen zaterdag was er een vakbondsdemonstratie tegen de bezuinigingen, vanuit de twee grote vakfederaties op gezet. daar namen volgens een bericht 1.000, volgens een ander bericht 1.500 mensen aan deel. Dat is, gezien de crisis en de woede, erg weinig. Mij zou het niets verbazen dat mensen een nette optocht van een paar uur een tamelijk futiel gebaar zien, een actie die al tal van keren geen zoden aan de dijk heeft gezet, en een actie die helemaal in het niet valt met de duizenden mensen die dag in dag uit het Syntagmas-plein tot bolwerk van protest hebben omgevormd. Het beperkte vakbondsprotest wordt als het ware links ingehaald door menigten mensen die al veel vérder zijn in hun strijd, ook als zijn ze in formele termen mischien niet ‘links’ als de vakbondsdemonstranten zelf.

Opvallend is hoe media er wel en niet over berichten. Nederlandse nieuwssites zwijgen vrijwel volledig over de acties in Griekenland. Slechts als er van  geweld sprake is, of van iets wat er op lijkt, komt er wat verslaggeving op gang. Niet dat Griekenland zelf geen onderwerp meer is: artikelen over de schulden en het getouwtrek over financiéle steun, afbetaling, herstructurering, bezuinigingsbeleid en privaisering ontbbreekt het bepaald niet. Maar berichten over een volksopstand me revolutionaire implicaties, in een EU-land? Dat zit er blijkbaar niet in. Opmerkelijk, en wéér een teken hoezeer gevestigde media totaal onbetrouwbaar zijn waar het gaat om verslaggeving over belangrijke gebeurtenissen.

In Griekenland is het echter anders. Daar doen gevestigde media niet alleen verslag van wat gaande is, ze schrijven er ook in relatief vriendelijke bewoordingen over. Een artikel op de Engelstalige pagina van Ekathimerini, onder  de titel “Democracy in Public Squares”, neemt het voor de protesten op tegen degenen die er slechts  “weinig meer dan een provocatie” in zien. ja, zegt auteur Pantelis Boukalas, de protesten hebben weinig samenhang, en “niet iedereen wordt gelukkig van het maken van lompe gebaren naar het parlement om wat stoom af te blazen.” Maar “op deze bijeenkomsten zien we een groot deel van de maatschappij samenkomen, waarvan de meesten zeggen dat zeniet zien dat welke van onze politici dan ook geschikt zijn om te regeren, en die er voor k zullen kiezen niet aan algemene verkiezingen mee te doen. Hun fysieke aanwezigheid, zelfs al is hethet zonder een verklaring, is authentiek politiek.” Verklaringen vanuit actievoerders zijn er trouwens wel, maar in de kern heeft de schrijver hier gelijk. Het brede en luide néé tegen het complete politieke esablishment is van groot politiek gewicht.

Vanwaar deze relatieve vriendelijkheid? Het zal te maken hebben met de relatieve vriendelijkheid van het protest tot nu toe. Politici en media “kunnen de protesten niet  echt veroordelen want die hebben geen politieke agenda, zijn niet gewelddadig en hebben geen negatief eccect op het zakenleve in de stad en ophet verkeer.” Een politieke agenda hebben de protesten wel, al is die niet in conventionele ‘politieke agenda’s’ uit te drukken. Die agenda is simpel: alle politici moeten opstappen, en die bezuinigingen zijn niet  aanvaardbaar. En blijkbaar is protesteren wel lief en aanvaardbaar zolang de werking van de kapitalistische ecvonomie er maar niet door ontregeld wordt. De welwillendheid zou wel eens zeer snel kunnen verdampen als de tienduizenden demonstranten morgen zouden besluiten niet naar hun werk tegaan, of naar hn werkplek gaan om die te bezetten uit protest.

Er speelt waarschijnlijk echter nog wel iets anders mee in de toon van media. Op het Syntagmas-plein zin niet louter of vooral een evident radicaal-linkse menigte. Op dat plein zitten mensen uit de hoofdstroom vande maatschappij. Op dat plein zitten dus waraschijnlijk nogal wat lezers van de gevestigde kranten en kijkers naar de gevestigde omroepen. Die tegen de haren instrijken door ze  aan te vallen of dood te zwijgen is, zo zal men in  directies en hoofdreacties waarschijnlijk wel aanvoelen, is geen goede PR. Ook de Volkskrant schrijft redelij vriendelijk als er een kwar miljoen vreedzame demonstranten, waaronder een flink deel Volkskrant-lezers, samen zijn op Museumplein of Malieveld… De welwillende toon kan deels gezien worden als een poging om demonstranten een beetje naar de mond te praten, om de angel en de woede wat te temperen. Maar die toon is tegelijk een erkenning van de inmiddels wel enorme omvang en betekenis die de beweging intussen heeft.

Voor Nederlandse media ligt dit allemaal nog anders, die denken de Griekse revolutie-in-wording vooralsnog goeddeels te kunnen negeren. Het is belangrijk om deze stilte te helpen doorbreken, wereldkundig te maken wat we weten over de Griekse protestbeweging, en wat we ervan denken. Het is belangrijk om onze solidariteit met de Griekse strijd te laten zien en horen. Als de Griekse protesten winnen, dan is dat goed voor arbeiders, jongeren, gepensioneerden, migranten en alle mensen aan de onderkant in Griekenland. Als die protesten winnen is dat echter ook gunstig voor mensen die in Nederland hun OV gesloopt zien worden, wiens PGB dreigt te worden afgepakt, wiens kinderopvang onbetaaldbaar wordt. Die mensen zien dan dat dit soort bezuinigingen tegengehouden kunnen worden. Als het de Griekse demonstanten lukt om van en nog veel grofer bezuinigngsbeleid te winnen en het politieke establishment te verslaan, dan moet zoiets elders immers ook kunnen.

Bij die solidariteit is inzicht, informatie, analyse, va belang.Via media gooien politici en zakenlieden allerlei verhalen de werld in over de ‘onvermijdelijke’ bezuinigingen, compleetmet de neiging om de verantwoordelijkheid te leggen, niet bij de Griekse staat en bedrijven in samenspraak met internationale financiële instellingen en regeringen, maar bij ‘de Grieken’. Zo wordt solidariteit bemoeilijkt, ondermijnd, zo wordt afstand aangemoedigd en een gevoel van verbondenheid tegengewerkt. Solidariteit opbouwen betekent dan  ook: ons op de hoogte stellen, nadenken, een goed gegrond tegenverhaal hebben. gelukkig wordt aan zoiets gewerkt. Waardevol in dit opzicht is de informatiebijeenkomst van Griekenland Is Overal komende woensdagavond in Utrecht. daar wordt en documentaire gedraaid, Kleptocracy, waar Global Info meer over heeft – daar staat ook een link naar de film maar samen me anderen kijken en erover discussiéren voegt wel iets toe – , en tevens zijn er twee Griekse sprekers. De moeite waard.

Zeker zo de moeite waard zijn de diverse, voralsnog kleine, acties in het kielzog van het Spaan en n griekse pleinprotes, voor ‘echte democratie nu’, voor ‘directe democratie nu’, en tegelijk tegen bezuinigingen. Komende zaterdag zijn er zulke acties gepland in Eindhoven en in Amsterdam. Op 18 juni staat er een actie op stapel in Den Haag. En komende donderdag, 9 juni, is er actie in Tilburg. Al deze acties, en anderen, zijn mooie geleenheden. Om solidariteit te tonen met opstanden en revolutie, in Griekenland en elders. En om de revolutie in Nederland een ietsjepietsje dichterbij te brengen bovendien.